آموزش جامع راس‌گیری فاکتور (Invoice Dating) با مثال عملی
راس گیری فاکتور یکی از مهم‌ترین مفاهیم در حسابداری مالی است که به شما کمک می‌کند با دقت تاریخ تسویه فاکتورها را مشخص کنید. در این آموزش با مثال عددی، نحوه محاسبه راس فاکتور را بررسی می‌کنیم و همچنین کاربردهای آن در مدیریت مالی را شرح می‌دهیم.
راس‌گیری در کسب‌وکارهایی مانند آژانس‌های هواپیمایی نیز کاربرد دارد. برای مثال نحوه ثبت حسابداری فروش بلیط هواپیما به خوبی نشان می‌دهد که چگونه تاریخ‌های مختلف می‌توانند در ثبت‌های مالی تأثیرگذار باشند.
برای مطالعه بیشتر درباره راس فاکتور در منابع بین‌المللی، می‌توانید به مقاله Discounting on Wikipedia مراجعه کنید.
۱. راس‌گیری فاکتور چیست و چرا مهم است؟
راس‌گیری فاکتور عبارت است از یافتن یک تاریخ واحد برای تعدادی از فاکتورها با مبالغ و تاریخ‌های متفاوت. این فرایند مهم در:
- مدیریت نقدینگی شرکت
- برنامه‌ریزی دقیق مالی
- تعیین شرایط منصفانه پرداخت
- تسویه سیستماتیک فاکتورها و چک‌ها
استفاده می‌شود و برای حسابداران حرفه‌ای حیاتی است.
۲. مثال عددی: محاسبه راس فاکتور
فرض کنیم سه فاکتور داریم:
- فاکتور ۱: 95/10/01 – مبلغ 1,000,000 ریال
- فاکتور ۲: 95/10/15 – مبلغ 2,000,000 ریال
- فاکتور ۳: 95/11/01 – مبلغ 3,000,000 ریال
مراحل محاسبه:
- تاریخ مبنا را فاکتور اول قرار می‌دهیم (95/10/01).
- اختلاف روز فاکتور دوم با فاکتور اول: 14 روز
- اختلاف روز فاکتور سوم با فاکتور اول: 30 روز
- ضرب مبلغ در اختلاف روز:
2,000,000 × 14 = 28,000,000 ارز.روز
3,000,000 × 30 = 90,000,000 ارز.روز - جمع = 118,000,000 ارز.روز
- جمع کل مبالغ = 6,000,000 ریال
- تقسیم: 118,000,000 ÷ 6,000,000 = 19.66 → گرد به بالا = 20
- نتیجه: تاریخ راس = 95/10/21
۳. راس‌گیری برای دریافت چک با راس دو ماهه
اگر قرار باشد مبلغ 6,000,000 ریال از طریق سه چک با تاریخ‌های زیر دریافت شود:
- چک ۱: 95/11/25 – مبلغ 1,000,000 ریال
- چک ۲: 95/12/12 – مبلغ 1,000,000 ریال
- چک ۳: 95/12/25 – مبلغ 4,000,000 ریال
فرمول راس‌گیری چک‌ها:
- اختلاف روز از تاریخ مبنا (95/10/21):
– چک ۱: 34 روز → 1,000,000 × 34 = 34,000,000
– چک ۲: 51 روز → 1,000,000 × 51 = 51,000,000
– چک ۳: 64 روز → 4,000,000 × 64 = 256,000,000 - جمع = 341,000,000 ارز.روز
- 341,000,000 ÷ 6,000,000 = 56.83 → گرد به بالا → 57 روز
- نتیجه: راس چک‌ها = 57 روز بعد از 95/10/21
۴. محاسبه سود بابت «وعده»
اگر توافق شده باشد بابت دریافت با وعده، ماهانه ۳٪ سود لحاظ شود:
- 6,000,000 × 0.03 = 180,000 (سود ماهانه)
- (180,000 ÷ 30) × 57 = 342,000 ریال (سود برای 57 روز)
- کل مبلغ دریافتی: 6,000,000 + 342,000 = 6,342,000 ریال
۵. نکات پیشرفته و کاربردی
۱. استفاده از تکنیک راس‌گیری همراه با تهاتر حساب‌ها می‌تواند در شرایط پیچیده مالی بسیار مفید باشد. برای اطلاعات بیشتر می‌توانید مقاله اصول تهاتر حساب‌های دریافتنی و پرداختنی را مطالعه کنید.
۲. همچنین در شرایطی که با ارزهای خارجی سروکار دارید، تسعیر ارز نیز اهمیت پیدا می‌کند. پیشنهاد می‌کنیم مقاله نحوه محاسبه و ثبت سند حسابداری تسعیر ارز را نیز بخوانید.
۶. جمع‌بندی نهایی
راس‌گیری فاکتور و چک ابزار قدرتمندی برای مدیران مالی و حسابداران است تا تاریخ تسویه دقیق و منصفانه را تعیین کرده، نقدینگی را کنترل و با اعتماد بیشتر تعاملات مالی را انجام دهند. با استفاده از این فرمول عددی:
تاریخ راس، رقم راس و حتی سود وعده‌ها قابل محاسبه است.
🔹 توصیه می‌شود: این روش را در پروژه‌های واقعی پیاده کرده، یکی از فایل‌های خام داده‌ها را به عنوان نمونه الگو ذخیره کنید و در نرم‌افزار حسابداری ثبت کنید تا تجربه عملی و حرفه‌ای‌تان افزایش یابد.